__Çamyuya__

KEMER / OLBİA – ÇAMYUVA / IDYROS
Pamfilya’nın ünlü kentlerinden biri olan Olbia, yazılı antik kaynakların iyi anlaşılamaması nedeniyle hep yanlış yerde, Antalya’nın hemen batısındaki Arapsuyu mevkiinde aranıştır. Halbuki ünlü bilgin Aristo (Ps. Aristoteles) “Rüzgarların Oluşumu” adlı kitabında, “Olbia’da Idyreus adı verilen şiddetli bir rüzgar eser” diye yazar.

Aristonun öğrencisi Theophrast ise “Rüzgarlar Hakkında” başlığını taşıyan kitabında, hocasının verdiği bilgilere biraz daha açıklık getirir ve der ki: sabahları esen Idyris ismindeki rüzgar Idyros adındaki nehir vadisinden şiddetle eserek (denizde) Güney ve Güneydoğu rüzgarlarıyla karışır.” Bu kaynaklarda adı geçen Idyros Nehri bugünkü Ağva Deresi’dir. Bu dere bilindiği üzere Kesme Boğazı adı verilen ve doğu ucu Beydağlarına açılan dar kaya yarığından geçerek Kemer yakınlarında denize dökülür. Şu halde, Olbia adındaki kentte Idyros Vadisi’nden gelen Idyris isimli rüzgarın esebilmesi için Olbia’nın bu vadinin ovaya açıldığı bir mevkide olması gerekir. Bu tarife en uygun yer Kemer’dir. Zira yeri bakımından Kesme Boğazı’yla doğrudan ilişkili olduğu gibi, Amasya’lı ünlü coğrafyacı Strabon’un Olbia hakkında verdiği bilgilerle de tam bir uyuşum içindedir. Strabon’a göre Olbia, Gelidonya Burnu’ndan 67 km. kadar kuzeyde, deniz kıyısında, hem liman hem de müstahkem bir kale idi. Ve kalenin bulunduğu burun Pamfilya ile Likya arasında doğal sınırı oluşturmaktaydı. Keza bu tarife en uygun yer Kemer’deki üç tarafı uçurumlarla çevrili Çalışdağ Tepesi üzerindeki Klasik- Helenistik Çağ kale kalıntılarıdır. Olbia’yı sınırlayan bir eşik olmaktadır. Roma ve bizans çağlarında kentin Çalışdağ Tepesi’nden ovaya doğru genişlediğine tanık olmaktayız. Bunu hem Roma ve Bizans kaynakları ve hemde Kemer’de bu çağlara ait köprü, tapınak, kilise ve nekropol kalıntıları kanıtlamaktadır.


Bugüne kadar Kemer’in antik Idyros kenti olabileceği düşünülmüşse de bu da yanlıştır. Çünkü Idyros, antik kaynaklardan edindiğimiz bilgiye göre, İ.Ö. 3.yy’da, yani günümüzden 2300 yıl önce tarih sahnesinden silinmiş bir kenttir. Bugün bu kentin izlerine arazide rastlayamayışımız bu yüzden doğaldır.Oysa Olbia, birçok antik kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre, hem Roma hem de Bizans çağları yaşamıştır. Bu da, Olbia’nın Kemer’de, Idyros’un ise bugünkü Çamyuva’da olması gerektiğini açık bir şekilde göstermektedir.